Şevket Süreyya “Tek Adam” isimli kitap serisinde 1919 yılında Mustafa Kemal ve Ömer Naci’nin bir anısını anlatır. Mustafa Kemal ve Ömer Naci ceplerinde “on para” ile, yani oldukça düşük bir meblağ ile dolaşırlar. Aşağı yukarı bütün meyhanelere borçları olduğu için artık kimseden veresiye de isteyememektedirler. Peki ne yaparlar? Atatürk şöyle anlatır; “Anladık ki başka çare yok; on paralık kestane alıp yemeye başladık.”Sivas ve Erzurum Kongresi dönemlerinde Atatürk’ün ödünç bir kıyafetle bu kongrelere katıldığını büyük bir övünçle anlatırlar.Ama..Atatürk aynı zamanda döneminin en büyük zenginlerinden biridir! Peki, bu nasıl olabilmiştir? Acaba Allah “yürü ya kulum!” mu demiştir dersiniz?. İlginçtir, çok baktım ama Atatürk’ün bu ani mal artışıyla ilgili hiçbir şey bulamadım.Atatürk’e ait arazilerin toplum büyüklüğü 154 bin 729 dönümdü. Kendisine ait çok büyük çiftlikler ve tesisler vardı. Yaşadığı dönemin en büyük gayrimenkul zenginiydi.Üstelik Atatürk’ün fabrikaları da vardı! Yani bir fabrikatördü. Bir çelikfabrikasının yüzde kırk hissesine sahipti. Aynı zamanda kendi ait süt, bira, şarap ve deri fabrikaları da vardı.Peki maaşı ne kadardı? 40 lira! Yani o dönemin kuruyla düşünürsek 28 dolar.Sonralarda ise bu meblağ 150 liraya kadar çıkartılıyor. Atatürk vefatettiğinde İş Bankası’nda açtırdığı hesabında 19 bin 566 lira birikiyor.Atatürk’ün CHP’ye bıraktığı nakit miras tam 1 milyon 664 bin liraydı.Atatürk; kendi akrabalarından servetine mirasçı çıkmaması için öldüğü yılınmayıs ayında vasiyet işlemini bitirmişti. Vasiyetinde Makbule, Afet, SabihaGökçen,Ülkü hanımlara 200 lira maaş bıraktığını açıkladı.(Atatürk’ün manevi kızı olan ve hala hayatta olan Ülkü Hanım bugün 5 bin lira almaktadır.)İşte döneminin en zengin adamlarından biri olarak gösterilen Atatürk’ün mal varlığı;
1)582 dönüm çeşitli meyve bahçeleri
2)Çeşitlerde 650 bin fidan.
3) 400 dönüm amerikan Asma Fidanlığı.Burada 560 bin kök bağ
çubuğu
4) 220 dönüm bağ.Burada 88 bin adet bağ çubuğu vardır.
5) 370 dönüm çeşitli sebze yetiştirmeye elverişli bahçe.
6) 220 dönüm 6 bin 600 ağaçlı zeytinlik
7) 27 dönüm 1.654(bin altıyüz elli dört) ağaçlı portakallık.
8)15 dönüm kuşkonmazlık
9) 100 dönüm Park ve Bahçe
10) 2 bin 650 dönüm Çayır ve yoncalık
11) 1.450(bin dörtyüz elli) dönüm yeni tesis edilmiş Orman.
12) 148 bin dönüm ziraata elverişli arazi ve Meralar.
13) 45 adet büyük ve küçük idare binası ve ikametgah,bütün
mefruşat ve demirbaşları ile beraber.
14) 7 adet 15 bin baş koyunluk ağıl
15) 6 adet Aydos ve Toros yaylalarında tesis edilen mandıralar.
16) 8 adet At ve Sığırlara mahsus ahır.
17) 7 adet umumi Ambar
18) 4 adet Hangar ve Sundurma
19) 4 adet Lokanta,Gazino, ve eğlence yerleri,Lunapark.
20) 2 adet çeşitli imalat yapan fırın.
21) 2 adet, çiçek ve süsleme nebatı yetiştirmeğe mahsus yer.
( Toplam Bina 51 adet)
22) BİRA FABRİKASI :
( Yılda 7 bin hektolitre üretme kapasitesine sahip.)
23) MALT FABRİKASI :
24) BUZ FABRİKASI; ( Günde dört bin ton buz üretme
kapasitesine sahip)
25) SODA ve GAZOZ FABRİKASI :
Günde 3 bin şişe soda ve gazoz üretebilecek kapasitede.
26) DERİ FABRİKASI :
27) ZİRAAT ALETLERİ ve DEMİR FABRİKASI :
28) SÜT FABRİKALARI ;
Biri Ankara diğeri ise Yalova’da olan bu iki fabrika günde 30 bin
litre süt ve bir ton tereyağ üretme kapasitesindeydi.
29) İKİ YOĞURT İMALATHANESİ;
30) ŞARAP İMALATHANESİ:
Yılda 80 bin litre şarap üretme kapasitesine sahip.
31) DEĞİRMEN
32) İstanbul’daki bir çelik fabrikasının yüzde kırk hissesi.
34) Biri Ankara’da,diğeri Yalova’da kurulu iki tavuk çiftliği
35) Yalova’da ki Çiftliklerde İKİ HUSUSİ İSKELE ve LİMAN
TESİSATI
36) ÜÇÜ ANKARA’da ve İKİSİ İstanbul’da ‚‘BEŞ SATIŞ
MAĞAZASI‘ nın bütün tesisat ve demirbaşları.
37) ORMAN ÇİFTLİĞİNDE;
Hususi sulama tesisatı,kanalizasyon,Telefon tesisatı,elektrik
tesisatı, KÜÇÜK BETON KÖPRÜLER,Hususi yollar,içme su tevziatı
şebekesi.
38) YALOVA ÇİFTLİĞİNDE ;
Hususi Su tesisatı,telefon tesisatı,elektrik tesisatı,küçük beton
KÖPRÜLER ve yollar.
39) SİLİFKE TEKİR ÇİFLİĞİNDE ; hususi sulama tesisatı,beton
köprüler.
40)Orman Çiftliğinde kurulu ÇİFTLİK MÜZESİ ve ufak mikyasta
HAYVANAT BAHÇESİ tesisatı.Bunların işletme levazımı ve bütün
demirbaşları.
41) 13 BİN BAŞ KOYUN.Kıvırcık, Merinos,Karagül,Karaman
ırklarıyla bunların melezleri.
42) 443 BAŞ
SIĞIR,Simental,Hollanda,Kırım,Jersey,Görensey,Hale p yerli
ırklarıyla bunların melezleri,yeni üretilen Orman ve Tekir cinsleri.
43) 69 BAŞ İngiliz,Arap,Macar, yerli ve bunların melezleri
KOŞUM ve BİNEK ATLARI
44) 2 bin 450 BAŞ Tavuk,Legorn,Rodayland ve yerli ırklar.
UMUMİ ‘CANSIZ‘ DEMİRBAŞLAR
45) 16 adet TRAKTÖR, 13 adet HARMAN ve BİÇER DÖVER
MAKİNESİ ve bilcümle ziraat işlerini görmekte bulunan Ziraat
işlerini görmekte bulunan ziraat alet ve edavatının Tamamı.
46) 35 Tonluk bir adet DENİZ MOTORU.Yalova çiftliğinde.
47) 5 adet,Çiftliklerin nakliye işlerinde çalıştırılan KAMYON ve
KAMYONET.
48) 2 adet Çiftliklerin umumi servislerinde çalıştırılan BİNEK
OTOMOBİLİ.
49) 19 adet,Çiftliklerin umumi servislerinde çalıştırılan,binek ve
YÜK ARABASI.

Kaynakça; İsmail Cem / Türkiye’nin Geri Kalmışlığının
Tarihi
http://www.alevivizyon.com/tarih/14140-ataturk8217un-mal-varligi.html